Eindeschooljaarsstress: het is een jaarlijks weerkerend fenomeen. Je hebt keihard gewerkt en toch kan je niet al je leerplan- of ontwikkelingsdoelen afvinken.
Dat onprettige gevoel is vaak het grootst bij de collega’s van een zesde leerjaar. Zij geven hun kinderen af aan het secundair onderwijs. Einde van de rit: er komt geen leerjaar meer om leerstof van het basisonderwijs bij te spijkeren.
Rationeel houdt die redenering natuurlijk geen steek. Alle collega’s van onthaalklas tot derde graad dragen hierin evenveel verantwoordelijkheid. Daarom ben ik ook geen fan van het ‘doorschuiven’ van doelen van het ene leerjaar naar het andere. Op sommige scholen gebeurt dat jaarlijks.
‘Sorry hoor, aan de kommagetallen ben ik nog niet begonnen. Geen tijd voor gehad.’ Ik weet ook hoe overvol sommige programma's zitten. Tegelijk: je zadelt de collega’s na jou met een steeds groter probleem op.
Dit schooljaar is er een grote verzachtende omstandigheid: de corona-crisis. Als jij erin geslaagd bent zowat al je doelen af te vinken: hoed af. Dat is een bijzonder sterke prestatie. Ik hoor graag hoe je dat geflikt hebt.
Voor de meesten van ons geldt dat er nog een pak werk op de plank ligt voor de laatste weken. Ik merk dat dat sommige collega’s verlamt (‘Waar moet ik in hemelsnaam beginnen?’) of helemaal in het rood jaagt (‘Misschien kan ik maandag en dit en dat en dat en … op één dag doen!’).
Adem in, adem uit. Lees onderstaande tips. Er zit vast iets tussen dat je kan gebruiken.*
- Het heeft géén zin om nu nog moeilijke, nieuwe leerstof aan te brengen. Ben jij ooit een cursus beginnen studeren vlak voor het examen? Wat weet je nu nog van die cursus? Waarschijnlijk niets meer. Leerstof wordt pas vastgezet (naar ons langetermijngeheugen gezet) als er mee gewerkt is. Dat lukt je dit schooljaar niet meer met nieuwe leerstof.
- Aansluitend bij de vorige tip: zorg voor een versteviging van het fundament in plaats van nog snel gammele huisjes te bouwen. Op een goed fundament kan een collega een wolkenkrabber zetten. Gammele huisjes zijn enkel goed om te slopen. Focus met andere woorden op herhaling en inoefening van de belangrijkste leerstof van jouw leerjaar. Ben je onzeker over wat belangrijk is? Ga na of er op een leerstofelement later wordt verder gebouwd. Bijvoorbeeld: het domein getallenkennis heeft elk jaar nieuwe doelen én is cruciaal voor een goed begrip van veel wiskundige domeinen.
- Overleg met de collega na jou. Nu al. Geef eerlijk de stand van zaken en vraag je collega wat die in jouw plaats nog zou aanpakken. Je collega kan je helpen inschatten welke leerstofdelen cruciaal zijn voor de start van de volgende klas. Op die manier toon je je sterk (niet zwak!) en begaan met het leerproces van je leerlingen. Het verstevigt ook de band met de collega na jou. Jullie delen expertise en verantwoordelijkheid.
- Evalueren om verder te kunnen: prima. Toetsen om te rapporteren: verloren tijd. Die uitspraak is natuurlijk wat zwart-wit. Maar bedenk: je hebt 3 weken. Je wil je kinderen nog zoveel mogelijk bijbrengen en de corona-schade beperken, toch? Dan kan je niet anders dan keuzes maken. Trouwens: je beginsituatie evalueren in september zal volgend schooljaar extra belangrijk zijn.
- Wiskunde en Nederlands zijn niet de enige schoolvakken. De verschillen van leraar tot leraar zijn groot, maar ik heb de afgelopen weken bij aardig wat mensen een (nog) grote(re) focus op deze vakken gezien. Dus alsjeblieft, je kinderen kunnen sinds kort of pas volgende week naar school: die snakken naar wat anders dan rekensommetjes of dt-oefeningen. Leef je nog even uit in wereldoriëntatie en muzische vorming.
- Doe iets dat je zelf leuk vindt. Je bent er waarschijnlijk ook goed in en je kan er ongetwijfeld doelen aan koppelen. Je bent niet de enige die op het punt staat je laptop door het raam te zwieren. We hebben de mogelijkheden en de beperkingen van die dingen verder ontdekt, maar niemand is leraar geworden om achter een computerscherm te zitten. Iets doen dat in jouw ‘zone of genius’ zit, geeft je energie, nu en richting volgend schooljaar. Ook je kinderen zullen er geweldig van genieten.
- Werk je in de derde kleuterklas of het zesde leerjaar? Vergeet niet dat je kinderen een grote stap zetten. Maak tijd en energie vrij om het daarover te hebben en om te vieren. Een oefeningetje meer of minder zal op lange termijn weinig effect hebben. Het einde van hun zesde leerjaar: dat hoort je leerlingen levenslang bij te blijven. Geen inspiratie? Er staan een pak corona proof ideeën online, onder andere in facebookgroepen.
*Ik ben voor deze blog uitgegaan van het meest voorkomende systeem: een school met jaarklassen. Is jouw schoolsituatie anders? Dan kan je perfect de tips herdenken naar jouw context.
Comments