Als ik die vraag mondeling in de groep gooi in een schoolteam, dan antwoorden gegarandeerd een aantal mensen meteen ja. Enkele anderen knikken zachtjes. Waar ik als begeleider vooral op let, is hoeveel mensen geen vin verroeren.
Als iedereen digitaal en anoniem kan antwoorden op dezelfde vraag, dan krijg ik meestal een heel divers beeld. In sommige teams blijkt er een groot verschil te zijn tussen wat mensen mondeling in groep (durven) antwoorden en wat ze anoniem digitaal meegeven.
Dat is niet verwonderlijk. ‘Iedereen moet maar gewoon zijn gedacht zeggen’: zo werkt het niet. Dat is vaak een uitspraak van iemand die makkelijk zijn mening geeft. In werkelijkheid zorgen een boel persoonlijke, sociale en culturele factoren ervoor of jij in een bepaalde situatie makkelijk je mening geeft of niet. Ook in je schoolteam.
Wie wil komen tot breed gedragen beslissingen, verzamelt daarom best meningen op verschillende manieren. Op die manier heeft iedereen vroeg of laat het gevoel zijn ei kwijt te kunnen. Is dat nog niet (genoeg) het geval op jouw school? Dan kunnen deze sleutels je op weg helpen:
- Heb jij het gevoel te weinig inspraak te hebben, dan helpt het jou en het team niet vooruit om daarover eindeloos uit te razen bij een bevriende collega. Er zijn vast nog mensen in het team met jouw gevoel. Kaart daarom je probleem aan bij de juiste (beleids)collega. Belangrijk daarbij: geef meteen enkele suggesties over mogelijke oplossingen (zie hieronder). Zo ben je niet ‘de zaag’, maar geef je constructieve feedback.
- Je weet niet in welke mate iedereen het gevoel heeft inspraak te hebben op school tot het expliciet is bevraagd. Dat kan prima met een online formulier (bv. Google form) dat je liefst anoniem laat invullen. Bevraag meteen ook waarin, in welke mate en op welke manier iedereen inspraak wil. Niet alle beslissingen hoeven met veel inspraak genomen te worden.
- Als op een vergadering een belangrijke beslissing genomen wordt, is het handig dat iedereen op voorhand weet dat die beslissing eraan komt. Zo hebben de collega’s die wat meer denktijd willen of wat minder vlot van tong zijn, de kans om zich voor te bereiden.
- Wissel af tussen verschillende manieren om input te geven: een discussie in grote groep, discussies in kleine groep, individuele input (al dan niet anoniem). Voor belangrijke beslissingen laat je al deze manieren in een eerste fase aan bod komen. Online documenten zijn daarbij prachtige hulpmiddelen: door iedereen apart (of groepjes) een online document te laten aanvullen, heb je meteen alle input op één plaats.
- Kies je ervoor om mensen (onder andere) individueel, schriftelijk hun mening te laten geven en is het belangrijk dat je de input van iedereen hebt? Maak daar dan tijd voor tijdens een teamvergadering. Verhoog de werkdruk van je collega's niet onnodig door hen via mail te bevragen. De kans is groot dat een deel van het team dan helemaal niet antwoordt, hoeveel herinneringsmails je ook stuurt.
- Valt er een beslissing te nemen en heb je geen flauw idee van de meningen erover in het team? Dan is het altijd raadzaam de verzamelfase (welke meningen zijn er?) en de beslissingsfase (het komen tot de beslissing zelf) te spreiden over verschillende momenten. Zo kan diegene die het proces begeleidt rustig te input verwerken en op basis daarvan een geschikte werkvorm kiezen om te komen tot de beslissing.
P.S.: Mijn vormingsaanbod voor schooljaar '21-'22 is bijna klaar. Ontvang je het graag als eerste in je mailbox? Laat dan hier even je e-mailadres achter.